Een Gesprek over Rouw, Technologie en Intuïtie
Kan Technologie Ons Helpen Met Rouw?
Tijdens de Dutch Design Week stelde mijn man een intrigerende vraag: "Kan AI verliesverwerking ondersteunen?" Wat begon als een filosofische discussie, bracht me tot inzichten over hoe de dood ons dichter bij onze intuïtie kan brengen.
Een dag op de Dutch Design Week in Eindhoven
waar creativiteit, idealisme en technologie samenkomen. Het is een plek waar filosofen, wereldverbeteraars en tech-nerds elkaar ontmoeten en waar je een overdosis aan inspiratie kunt opdoen (soms iets te veel voor mijn gevoelige aard). Midden in die bruisende energie zochten mijn man en ik een rustig plekje om even te eten. Terwijl we genieten, stelt hij opeens een intrigerende vraag: "Denk je dat AI kan helpen bij verliesverwerking?"
Tja, waar anderen vragen of het eten lekker smaakt, voeren wij dit soort gesprekken. Mijn man is net als ik een filosoof, met een grote voorliefde voor lekker eten (gelukkig maar). Hij stelde voor dat AI (Artificial Intelligence = kunstmatige intelligentie) zou kunnen helpen om onze dierbaren, die er niet meer zijn, toch een soort van 'levend' te houden. Stel je voor dat je jarenlang opnames hebt van iemand, en dat je na diens overlijden nog steeds gesprekken kunt voeren. Zou dat de pijn van het verlies verzachten of juist verergeren?
Ik moet eerlijk toegeven, het idee om nog één keer mijn moeder om advies te vragen of mijn vader’s nuchtere kijk te horen, klinkt aantrekkelijk. Het idee dat je nog steeds terecht zou kunnen bij degenen die je mist – het klinkt bijna te mooi om waar te zijn. Maar tegelijkertijd weet ik: een knuffel aan je computer voelt toch net even anders dan een knuffel van je moeder of vader.
Verlies Verwerken: Moet je het Voelen of kun je het Uitstellen?
Laten we even teruggaan naar de kernvraag: kan AI verliesverwerking bespoedigen of in ieder geval op een positieve manier beïnvloeden? Volgens mij niet. Verliesverwerking draait om het doorvoelen van het verlies, tot in elke vezel van je lichaam. Het gaat niet alleen om het gemis van wat geweest is, maar vooral om het onvermijdelijke besef dat de dood onlosmakelijk verbonden is met het leven. En dat is niet per ongeluk. Is dat niet precies wat ons aanspoort om in het nú te leven?
Als de dood minder definitief zou zijn, als we niet meer écht zouden sterven, zouden we de noodzaak verliezen om nú die waardevolle momenten met onze dierbaren te koesteren. Het zou ons vastzetten in een constante angst voor vergankelijkheid, terwijl we juist moeten leren vertrouwen dat de dood een natuurlijk onderdeel van het leven is.
Maar hier komt iets belangrijks naar voren: vaak zijn het juist de momenten van verlies en afscheid die ons dwingen ons leven opnieuw onder de loep te nemen. We maken de balans op en, niet zelden, beginnen we daarna meer vanuit ons gevoel en onze intuïtie te leven. De dood, hoe pijnlijk ook, brengt ons dichter bij de essentie van het leven. Het brengt ons dichter bij ons ware zelf – onze intuïtieve, diepere ik. En ja, dat gaat gepaard met angsten, onzekerheden en het gemis van fysieke nabijheid. Maar als je het mij vraagt, is dat de enige manier.
Intuïtie Ontwikkelen: Leven door de Dood
Hier schuilt een belangrijke les: de dood en de pijn die daarmee gepaard gaat, brengen je bij je kern. Ze dwingen je om stil te staan, je leven te herzien en uiteindelijk meer vanuit je intuïtie te leven. De dood is een van de manieren waarop het leven ons motiveert om die intuïtie te ontwikkelen. Zonder de confrontatie met vergankelijkheid zouden we geneigd zijn vast te houden aan wat er is, vanuit een angst voor verlies, en zouden we proberen het leven onder controle te houden. Maar zo werkt het leven niet. Leven en dood horen beide ervaren te worden, ze zijn er niet voor niets. Ze zijn er om ons te laten voelen, te laten leven, te laten zijn.
En weet je, als je meer vanuit intuïtie gaat leven, merk je dat je AI niet nodig hebt om verlies te verzachten. AI is geen VerliesVerzachter, maar hooguit een uitstel van verlies. Jouw intuïtie, het diepe innerlijke weten dat er altijd in je is, biedt veel meer troost. AI kan uitvallen als het internet wegvalt, maar je intuïtie blijft altijd. Het vraagt alleen om vertrouwen, om stilte en om te luisteren naar wat er niet altijd met het blote oog zichtbaar is.
De Essentie van Afscheid
Verlies en afscheid zijn, hoe pijnlijk ook, onlosmakelijk verbonden met het leven. Zonder de dood zouden we misschien nooit volledig leren wat het betekent om te leven. Door de pijn van het verlies te voelen, komen we dichter bij onszelf. We worden ons bewuster van wat er écht toe doet.
En juist daarom geloof ik dat AI ons niet werkelijk kan helpen in rouw. Het kan misschien een illusie van troost bieden, maar uiteindelijk gaat het om het leren leven met de dood, met al zijn onzekerheden en rauwe emoties. De dood brengt ons dichter bij de kern, dichter bij onze intuïtie.
Dus nee, AI is niet de oplossing. Het is geen VerliesVerzachter, maar hooguit een tijdelijke vermijding van wat onvermijdelijk is. De echte troost ligt in het vertrouwen dat onze dierbaren er nog steeds zijn – niet in een digitale vorm, maar in ons hart, onze herinneringen en in het stille weten dat ze op een andere manier bij ons blijven.